Piyasalardaki Oynaklık ve Mevduat Faizleri Yatırımcıları Endişelendiriyor

Duygu Erdoğan – Piyasalardaki oynaklık yatırımcıların parasını nasıl daha iyi değerlendireceği ile ilgili soru işaretlerinin son dönemde artmasına yol açtı. Mevduat faizlerinin iyi getiri sunması geleneksel yatırımcıların iştahını kabartmaya devam ediyor. Elbette altın ve dolar-euro yatırımcısı da son dönemdeki yükselişleri yakından takip ediyor. Borsa, kripto gibi riskli varlıklar ise daha çok gençlerin ilgisini çekiyor. Türkiye’de yatırımcıların en çok ilgi gösterdiği araçların başında hiç şüphesiz, garantili olarak görülen “vadeli mevduat hesapları” geliyor. Bankaların bu alana olan özel ilgisi, hesap sahipleriyle kurulan sıcak ilişki de mevduat sahiplerini     bir anlamda güvende tutuyor ve mutlu ediyor. 

Faiz Oranları Arasında Büyük Farklar Bulunuyor

Ancak son dönemde “faizler” yani müşteriye sunulan “getiriler” arasında büyük farklar oluşmaya başladı. Pek çok banka müşterisi bu konudan şikayetçi. Üstelik geçmişte olduğu gibi rakip bankalar arasındaki faiz oranlarından değil şikayet konusu, aynı bankanın müşterisine sunduğu faiz oranlarından… 

25 Puanlık Fark Yatırımcıları Şaşırtıyor

Büyük bankaların da içinde olduğu ağırlıklı bir grupta aylık mevduatta şu sıralar yeni bir hesaba yüzde 48-50’ye varan oranda aylık mevduat açılıyor. Bunun da getirisi oldukça tatminkar seviyede oluyor. Ancak aradan 1 ay geçip de hesap yenilenme zamanı geldiğinde aynı bankada, aynı mevduat faizinin bir anda yüzde 25’e kadar düştüğü görülüyor. Hesap sahibi bu durumu sorduğunda, “devam hesaplara düşük faiz oranları uygulandığı” yönünde bir yanıt geliyor. Aradaki fark öyle 1-2 puan da de değil tam 25 puan olunca hesaplar şaşıyor, kafalar karışıyor. Müşterisi ile kurduğu iyi ilişkisini bozmak istemeyen, bir anlamda onun başka bankaya gitmesini önlemek isteyen bankacılar çareyi “yeni hesap” açmakta buluyor. Müşteriye bir yakını adına hesap açılır ise yine yüksek, yani yüzde 48-50 faiz işletileceği söyleniyor. Peki bir sonraki ay ne oluyor? O zaman geldiğinde para o bir yakından, gerçek hesap sahibine geçiyor. Yeni 1 aylık mevduat hesabı açılıyor ve yine yüzde 48-50 faiz oranı yakalanabiliyor.

Tüm bunlarla uğraşamayan ya da parası otomatik olarak mevduatla devam eden müşterilerin durumu nedir, derseniz yanıt otomatik yüzde 25 faizle yola devam şeklinde oluyor.

300.000 TL’lik Mevduatta Aylık ‘5.750 TL’ Kayıp Var

Faiz oranlarındaki karmaşayı ve hesap hareketliliğini bir örnekle açıklamak gerekirse…

■ 80 yaş üstünde 300.000 TL’lik 1 aylık mevduat hesabı açtıran müşteri yüzde 50 faizle parasına o ay 10.500 TL getiri sağlıyor. 

■ 1 ay sonra hesaptaki 310.500 TL’si için bankaya giden müşteri, yine 1 aylık mevduat hesabı açtırmak isterse bu kez ona yüzde 25 faiz öneriliyor. Bunun da getirisi 5.750 TL oluyor. Yani 2. ayın sonunda elinde 316.250 TL’si olabiliyor.  

■ Bankacısının önerisiyle hesap sahibi, kızı üzerinde açılan bir hesaba parayı aktarır ise yeni mevduat hesabı açılacağı, bu durumda da faizin yine yüzde 50’ye çıkacağı söyleniyor. 

■ Böylece 80 yaşındaki müşteri bankaya giderek veya dijital kanallar (akıllı cep telefonu) aracılığıyla hesaptaki 310.500 TL’sini kızına havale ediyor.

■ Kızı üzerine açılan yüzde 50 oranlı bu yeni hesabın aylık getirisi bu kez 11.500 TL olarak gerçekleşiyor.                                 2 ay toplamında hesaptaki para 322.000 TL oluyor.

■ Bu işlem yapılmasaydı, arada 5.750 TL gibi önemli bir kazanç kaybı oluşacaktı.

■ Kızının hesabındaki para 3’üncü ayın başında yeniden paranın gerçek sahibi müşteriye aktarılarak, hesabın yine yüksek faiz döngüsünde işlemesi sağlanıyor.

‘Yasal Olarak Sorun Yok AMA Tanıtım Yanıltması Var’

Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Bankacılık Komisyonu Başkanı Hüseyin Ölmez, mevcut uygulamanın özellikle ‘yeni müşteri kazanmak’ üzerine hazırlanan ‘hoş geldin’ kampanyaları içinde değerlendirildiğini anlatırken, “Yasal olarak sorun yok ama tanıtım tesinlikle aldatmaca. Bilgilendirmeler asla okunmayacak şekilde yazılıp, kişiye de tebliğ edilmiyor. Ayrıca ödreğin yüzde 54 faiz deyip, 50 olarak işleme aldıkları da çok oluyor. BDDK bununla ilgili bir denetim yapıp cezai işlem uygulayabilir” diye konuştu.

Bir SMS ile Tüm Birikimler Gitmesin!

15 Haziran Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü’nde yaşlılara yönelik istismara karşı farkındalık oluşturulması amaçlanırken, kurumlar “ekonomik istismar” kapsamında söz konusu vatandaşların suistimale uğramaması için yapılması gerekenleri aktardı. 

AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) Yönetim Kurulu Başkanı Zekeriya Öztürk, “Kötü niyetli kişiler tarafından 60 yaş üstü kişilere yönelik telefonla banka bilgisi isteme, ‘Bir yakınınız kaza yaptı’ diyerek acil nakit talep etme, sahte yatırım vaatleri ve altın/döviz dolandırıcılığı, sosyal medya üzerinden yapılan sahte yardım ya da bağış kampanyalarına dikkat edilmeli” uyarısında bulundu. Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Başkanı Levent Küçük de yaşlıların suistimallerine yönelik en fazla şikayetlerden birinin de cep telefonuna gelen zararlı reklamlar ve SMS’ler olduğunu vurguladı. “Vatandaşlar sırf bu yüzden onay verilmesi gerekilen durumlarda onay veremez hale geldi. Bununla ilgili GSM operatörlerinin tedbir alması gerekmektedir” dedi.