Bu içeriği okumadan önce isterseniz saydığımız ürünlerle vedalaşın çünkü içeriğin sonuna geldiğinizde evinizdeki bazı gıda maddelerini ağzınıza bile sürmek istemeyeceksiniz.
Bir nebze de olsa içinizi rahatlatacak bir detayı önceden verelim. Bahsettiğimiz “pislikler” Amerika’dan ihraç edilen ürünler için geçerli. Ancak Türkiye’de de özellikle kırmızı renkteki birçok ürün içerisinde, böcek kullanılmasına izin verildiğini de unutmamanızda fayda var.
“Amerika’nın oyunu bu.” demeden önce ülkemizde de izni bulunan böceklere bakalım.
Hani marketlerden satın aldığınız o pastırmalar, salamlar, meyveli yoğurtlar, dondurmalar gibi kırmızı ürünler var ya işte onların hepsinde “karmin” isimli böceğin kullanılmasına izin veriliyor.
Bu “sevgili” böceğimizin “Kullanım amacı nedir, zararları var mı?” gibi sorularınızı ilgili içeriğimizde bulabilirsiniz. Biz hemen konumuza dönelim.
“Olsa da yesek.” dediğiniz birçok gıda maddesindeki bu böcek bacağı, kakası, tüyüne kim, neden izin veriyor?
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), gıdalarda sağlık tehlikesi oluşturmayacak maksimum düzeyde doğal ve kaçınılmaz kusurlara izin veriyor. Yani ürünün topraktan toplanma aşamasında böcekler gelebilir, üretim aşamasında bir kısmı da gıdalar içerisine girebilir.
Buna izin veriyorlar çünkü tehlikeli olmayan, doğal olarak oluşmuş ve kaçınılmaz kusurlardan tamamen arınmış ürünler yetiştirmek, hasat etmek ve işlemek, ABD Gıda ve İlaç Dairesine göre hem ekonomik değil hem pratiği zor.
“Bize ne bundan, Amerikalılar düşünsün.” demeyin.
Amerika’daki üreticiler, eğer ürünlerini ihraç etmek istiyorlarsa öncelikle ABD Gıda ve İlaç Dairesinin iznini alması gerekiyor. Sadece gıda değil Türkiye’ye Amerika’dan gelen birçok ürün için de FDA belgesi zorunlu tutuluyor.
Hangi gıdada ortalama ne kadar “pislik” var?
Kahvaltıdan başlayalım. Eğer Amerika menşeli bir fıstık ezmeniz sofranızda varsa bilin ki 100 gramında 30 veya daha fazla böcek parçası, 1 veya daha fazla kemirgen kılı, 25 mg’dan fazla da suda çözülmeyen inorganik kalıntısı var. Üstelik fıstık ezmesi, FDA listesindeki en kontrollü gıdalardan biri sayılıyor.
Sabah kahvaltısı için yeteri kadar iştahınız kaçtı mı? Gün içerisinde tükettiğimiz bazı ürünlere de baktık.
“Bi’ kahve içelim de sindirelim.” derseniz yeniden düşünmenizde fayda var. Kakao çekirdeklerinin %4’ünden fazlası böcek istilasına uğramış ve yine aynı oranda çekirdek küflü. Kilo başına ise ortalama 10 mg veya daha fazla memeli dışkısı kabul edilebiliyor.
Keyfiniz kaçtı, mutluluk için de bir parça çikolata mı istediniz? O zaman iğrenç ama gerçek bir bilgimiz daha var. 100 gram çikolata, ortalama 60 veya daha fazla böcek parçası, 3 veya daha fazla kemirgen kılı içeriyor. Kusur kaynağı olarak, hasat sonrası veya işlem sırasında böcek istilası ya da hayvan kılı ile dışkısının bulaşması gösteriliyor. Teşekkürler FDA!
FDA bir de çikolata ve kakao için dipnot düşüp “potansiyel sağlık tehlikesi” diyor. Yani kahve çekirdekleri ile çikolatada, hastalığa hatta ölüme bile neden olabilen mikotoksin (küf türü) içerebilir. Mantarlar da yine bu dipnota dahil.
“İçimiz kalktı, makarnada ne olabilir ki yiyelim de bastırsın.” diyorsanız bizce ondan da vazgeçin. Çünkü 225 gram makarna başına ortalama 4,5 veya daha fazla kemirgen kılı, 225 böcek parçası “kabul” ediliyor.
Bu verdiğimiz örnekler tabii ki böcek ve kemirgenlerin içerisine atladığı ürünlerin sadece birkaçı. Daha fazlasını merak ediyorsanız buraya tıklayarak diğer ürünlerin içerisindeki pislik seviyelerini inceleyebilirsiniz.
Biz gözümüzle görmediğimiz için farkında olmadan yiyoruz da bu kadar parçayı onlar nasıl sayıyor?
Gıda üreticilerinin kurallara aykırı başka ürünler koymaması için sürekli olarak paketlenmiş ve bitmiş ürünlerden numuneler alınıyor. Örneğin makarnadaki verdiğimiz pislik sayısı 6 paket için ölçülmüş değerler.
Alınan numuneler, X ışınlarına ve metal dedektörlere de tabi tutuluyor. Bunun amacı ise taş, metal, cam veya plastik parçalarının hasat edilen gıda maddesi ile gelip gelmediğini anlamak.
Tarım ve İnsan Bilimleri Profesörü Gıda Güvenliği Uzmanı Ben Chapman ise risk faktörlerini değerlendirirken cam veya diğer parçaların insanları yaralayabileceğini ancak izin verilen düzeydeki böcek parçalarının iğrenç olsa bile gıda kaynaklı hastalıklara yol açmayacağını söylüyor. Chapman’in sözleri ile içi rahatlayan var mı?
Dünyanın farklı bölgesindeki birçok insanın da böceği bilinçli olarak yediğini unutmayalım.
Bazı ülkelerdeki insanların farklı damak tatları var biliyoruz. Bunu, yarasa yiyenleri gördükten sonra daha da benimsedik tamam ama “Onu da nasıl yiyorsun be arkadaş?” dediğimiz başka alışkanlıklar da var.
Afrika’nın bazı bölgelerinde ve Güney Kore’de insanlar çekirge yiyor. Aktif hâle gelmeyen çekirgeler sabah erkenden toplanıyor, haşlanıyor, temizleniyor ve tuzlanıyor. Tuz da lezzet versin diye herhâlde!
“-Bu akşam yemekte ne var? –Tırtıl.” Bunu da Meksika’da duymak mümkün. Pazarlarda taze olarak satılıyor ve yemeden önce de kızartılıyor. Çıtır çıtır!
Taylandlılar ise çıtır atıştırmalık olarak cırcır böceği seviyor. Ayrıca su böcekleri de menülerin de yer alıyor.
Ne diyelim önce bize, sonra da tüm böcek yiyenlere afiyet olsun…
Yiyeceklerin içerikleri hakkındaki içeriklerimiz: