Merkezi yönetim bütçesinden ocak-haziran döneminde 2 trilyon 363 milyar 577 milyon lira harcama yapılırken bütçe gelirleri 1 trilyon 880 milyar 349 milyon liraya ulaştı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, haziran ayı bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı.
Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Haziran 2022’de 212 milyar 78 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 130 artışla 487 milyar 862 milyon liraya yükseldi. Böylece 2023’te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 10,9’u kullanılmış oldu.
Geçen yıl haziranda 18 milyar 290 milyon lira olan faiz dışı açığın, bu yılın aynı ayında 182 milyar 263 milyon lira olduğu belirlendi.
Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 126 artarak 450 milyar 487 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2022’nin aynı ayında yüzde 8 iken geçen ay yüzde 11,5 olarak hesaplandı.
Haziranda personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 153,1 artarak 107 milyar 675 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 11,3’ü kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 145,2 artışla 16 milyar 523 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 11’i kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 8,9’u harcandı. Haziranda yüzde 64,2 artışla 28 milyar 488 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler haziranda, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 140 artarak 256 milyar 248 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 15,2’si kullanıldı.
Haziranda 25 milyar 689 milyon lira sermaye gideri gerçekleşirken sermaye transferi 8 milyar 983 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri ise 6 milyar 882 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 192,7 artışla 37 milyar 375 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın haziran ayında 181 milyar 19 milyon lira iken geçen ay yüzde 48,2 artarak 268 milyar 225 milyon liraya yükseldi. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin haziran ayı gerçekleşme oranı 2022’de yüzde 7,1 iken geçen ay yüzde 7 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay Haziran 2022’ye göre yüzde 51,4 artarak 231 milyar 158 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2022’de yüzde 7 iken geçen ay yüzde 7,2 olarak hesaplandı.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 40,7 artışla 30 milyar 592 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 4 milyar 589 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 1 milyar 886 milyon lira olarak kaydedildi.
Vergi türleri itibarıyla haziranda geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 106,9, kurumlar vergisi yüzde 177,1, özel tüketim vergisi yüzde 89,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 121,8, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 20, damga vergisi yüzde 89,3, harçlar yüzde 7, diğer vergiler tahsilatı yüzde 60,2 artarken dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 131,1 azaldı.
Ocak-haziran dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Haziran 2022 döneminde 1 trilyon 171 milyar 851 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 101,7 artışla 2 trilyon 363 milyar 577 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2023’te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 4 trilyon 469 milyar 570 milyon lira ödeneğin yüzde 52,9’u kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 101,3 artarak 2 trilyon 88 milyar 333 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 53,5 olarak hesaplandı.
Personel giderleri söz konusu dönemde yüzde 115,7 artışla 557 milyar 435 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 952 milyar 308 milyon lira ödeneğin yüzde 58,5’i kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 106,7 artarak 85 milyar 871 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 150 milyar 392 milyon lira ödeneğin yüzde 57,1’i kullanılmış oldu.
Ocak-haziran döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 318 milyar 685 milyon lira ödeneğin yüzde 51,5’i harcandı. Bu dönemde yüzde 95,9 yükselişle 164 milyar 119 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti. Cari transferler yüzde 113,5 artarak 1 trilyon 46 milyar 392 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 1 trilyon 681 milyar 997 milyon lira ödeneğin yüzde 62,2’si kullanıldı.
Söz konusu dönemde 133 milyar 654 milyon lira sermaye gideri, 54 milyar 153 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 46 milyar 709 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 104,4 artarak 275 milyar 244 milyon lira oldu.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-haziran döneminde 1 trilyon 265 milyar 410 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 48,6 artışla 1 trilyon 880 milyar 349 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-haziran dönemi gerçekleşme oranı 2022’de yüzde 49,6 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 49,4 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde geçen yılın ocak-haziran dönemine göre yüzde 55 artarak 1 trilyon 602 milyar 312 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 50,1 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 12 artarak 225 milyar 712 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 38 milyar 310 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 14 milyar 16 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla ocak-haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 86,1, kurumlar vergisi 10,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 69, özel tüketim vergisi yüzde 96,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 101,5, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 40,9, damga vergisi yüzde 98,7, harçlar yüzde 60,3 ve diğer vergi gelirleri yüzde 70,6 arttı.
(Bitti)
