Piyasalarda önemli merkez bankalarının önemli kararlarının açıklandığı ve açıklanacağı bu haftada, yurt içinde büyük gün geldi çattı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın açıklayacağı faiz kararına odaklanan piyasada, ağırlıklı beklenti politika faizinin 5 puan artışla yüzde 30’a çıkacağına yönelik oluştu. Bazı ekonomistlerse bu artışın enflasyonla mücadelede de piyasa beklentilerinde de zayıf karşılanacağı yönünde görüş bildirdi.
TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) eylül ayı faiz kararı 14:00’te açıklanacak.
Piyasalarda ana beklenti 500 baz puan artışla politika faizinin yüzde 25’ten yüzde 30’a yükseltileceği yönünde olurken, ekonomistlerin bir kısmı da proaktif bir şekilde davranılmasını bekleyerek enflasyonla mücadelede önden yüklemeli, daha agresif faiz artışı gerekliliğini vurguluyor.
TCMB eski Başekonomisti Bilkent Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ali Hakan Kara, sosyal medya paylaşımında 500 baz puan yerine 750 baz puan faiz artışının neden önemli olduğunu anlattı.
Haziran’dan beri Merkez Bankası faizi 16,5 puan artırırken 1 yıllık enflasyon beklentisi 14,3 puan arttı. Enflasyon beklentilerinin hızlı bozulması nedeniyle yüklü faiz artırımına rağmen para politikası yeterince sıkılaşamadı.
Yavaş hareket etmenin hızlı gitmeye kıyasla ekonomi açısından daha maliyetli olacağını, ilk adımların yumuşak olması durumunda sonradan daha fazla faiz artırımı gerekebileceğini defalarca vurgulamıştık.
“Faiz artırımın daha etkili olması için önden yüklemeli ve güçlü olması gerekiyor.”
Merkez Bankası yeni üyelerin PPK’da çoğunluğu sağlamasıyla doğru adımları atmaya başladı. Eylül toplantısında da 750 baz puan faiz artırımının 500 baz puandan daha etkili ve daha az maliyetli olacağını düşünüyorum.
Merkez Bankası bunu yapabilirse piyasada kontrolü ele geçirerek sonraki aşamaları çok daha iyi yönetebilir. KKM’den ve döviz kısıtlayıcı düzenlemelerden çıkış da daha rahat olur, normalleşme hızlanır, risk primi düşer. TCMB gereksiz mevzuat detayları ile uğraşmaktan kurtulup enflasyonla mücadeleye odaklanabilir.
TEPAV Direktörü Fatih Özatay da faiz beklentisini şu şekilde açıkladı.
Bakalım bugünkü PPK toplantısında, politika faizini %25 ile %40 arasında nerede konumlandıracak Merkez Bankası?
-
Politika faizini bir an önce 2024 sonu hedefi ile uyumlu bir düzeye yükseltmek gerekir. % 38 civarındaki 2024 sonu enflasyonu ile uyumlu politika faizini % 40 olarak alabiliriz.
-
Elbette ucun ucu alternatif de var; politika faizinin hiç yükseltilmemesi. Bu alternatif bana gerçekçi gelmiyor; bu nedenle de ne ölçüde yıkıcı sonuçlara yol açacağı üzerinde durmak istemiyorum.
Mahfi Eğilmez, TCMB’nin faiz kararı beklentisini Fed ile karşılaştırarak yorumladı.
MB yarın ne yapar diye soranlara yanıtım: Hiçbir fikrim yok. İki hafta öncesinden Fed’in ne yapacağını biliyordum ama yarın saat 14’e kadar MB’nin ne yapacağını bilmiyorum. İki ülke arasındaki risk puanı farkının en önemli nedenlerinden birisi de bu zaten.
Atilla Yeşilada, piyasa beklentisinin altında kalacağını savunsa da handikapları da vurguladı.
Valla, açık söyleyeyim. Ben TCMB’nin bugün 500 baz puan faiz artırımı yapacağına inanmakta güçlük çekiyorum. 250 baz puanı öpüp başıma koyarım. Ama 500 puanın altı DEV bir iletişim kazası olur.
10 puan ya da 1000 baz puan artış bekleyenler de oldu.
Ekonomim’de yazar Alaattin Aktaş köşesinde faiz kararını ‘Adam Olacak Çocuk’taki puanlar: 10, 10, 10, 10!’ başlıklı yazısında TCMB’nin haziranda 6,5, temmuzda 2,5 ve ağustosta 7,5 puanlık artışlarını hatırlatarak, ‘Şimdi niye 5 puan bekleniyor; bir yüksek, bir düşük diye mi? Ağustostaki artış sürpriz olmuştu. İster misiniz yarın da piyasaları şoke edecek 10 puanlık bir artış açıklansın!’ yorumunda bulundu.
“Yüzde 35 yüksek faiz değil”
PPK’da faizin yüzde 35’e yükseltmesine şaşılmasının gerekmediğini söyleyen Aktaş, ‘Hem zaten bize yüksek gelen yüzde 35 yüksek değil, yüksek gelen yüzde 35 için tek seferde yapılması gereken 10 puan artış. Merkez Bankası temmuz toplantısında artışı 2,5 puanda tutmasa da örneğin 5 puan yapsaydı, şimdi politika faizi 27,5 olacak ve 7,5 puanlık artışla yine yüzde 35’e ulaşacaktık. Temmuzda hata yapıldı ve oradaki hata şimdi telafi edilebilir’ ifadelerini kullandı.
