Kayıt dışı istihdam, devletin vergi ve gelir kaybına yol açarken kişilerin sosyal korumadan ve güvenceden uzak yaşamasına neden oluyor.
Sosyal güvenlik sistemi, vatandaşlara hayatları boyunca sağlık hizmeti vermeyi, asgari bir gelir düzeyi sağlamayı ve kişileri mesleki, fizyolojik ve sosyo-ekonomik nitelikteki risklere karşı korumayı ve bu risklerden doğan zararları gidermeyi amaçlıyor.
SGK uzmanlarına göre de kayıt dışı çalışma alışkanlığının azalması, onu doğuran sebeplerin ortadan kaldırılmasıyla mümkün olabilecek.
Kaytı dışı çalışma ile ilgili bilgi veren Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Amasya İl Müdürü Nurcan Yurt Şenel, şu değerlendirmede bulundu:
“Çalışmaya başlayan herkes kanunen mutlaka sosyal güvenlik sistemine dahil olmak zorundadır. Çalışanlar kanunen bu hakkın yerine getirilip getirilmediğini işverenden isteme ve yerine getirilmediği takdirde yasal yollara başvurma haklarına sahiptir. İşverenler açısından da gerek kendisini gerekse yanında çalıştırdığı kişileri sosyal güvenlik kurumuna bildirmek zorundadır.”
SİGORTASIZ ÇALIŞTIRILANLAR İHBAR VE ŞİKAYET EDEBİLİR
Çalışanların çalışmalarının işverenler tarafından bildirilip bildirilmediğini veya hangi kazanç seviyesinden bildirildiğini kısa sürede öğrenebileceği birçok yolun bulunduğuna işaret eden Şenel, bu yolları şöyle sıraladı:
“Çalışanlar sigortasız çalıştırıldıklarını ya da ücretlerinin veya çalışma sürelerinin eksik bildirildiğini düşündüklerinde, ihbar ve şikayetlerini Sosyal Güvenlik Kurumu’na şu yollarla iletebilir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi ‘ALO 170’i, 7 gün 24 saat arayabilir. En yakın sosyal güvenlik il müdürlüğü veya sosyal güvenlik merkezine şikayetleri iletebilir, sigortalı çalıştırılıp çalıştırılmadığı ve hangi kazanç seviyesinden bildirildiği kısa sürede öğrenilebilir. Her türlü istek, şikayet, ihbar, görüş ve önerilerini Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden de yapabilir.”
